Deze website dient als achtergrond informatie van Het Behandelpunt

Bij Het Behandelpunt kun je terecht voor behandeling van duidelijk omschreven benoembare problematiek, maar ook voor vage klachten waar je de vinger maar niet achter kunt krijgen. Zo van “Waarom heb ik dat nou, er is toch geen reden voor?” en die onmiskenbaar een schaduw over je leven werpen. Je kunt er mee leven, maar het voelt niet lekker.

Voor therapie bezoek: www.behandelpunt.nl

PsychoConsult dient uitsluitend ter informatie. Zie Contact voor een uitleg.

Angst voor dokters

Angst voor dokters of tandartsen, of in ruimere zin: specifieke angst voor belastend medisch handelen (endoscopie, chemokuur, punctie, scan-apparatuur of een'doodgewone' prik) komt veel voor. En dat terwijl zowel bij chronisch zieken als bij nieuw opgenomen patiënten het moeten ondergaan van een scala aan medische en verpleegkundige handelingen eerder regel dan uitzondering is. Medisch onderzoek is nodig om nadere en soms preciezere gegevens te verzamelen. Alles weliswaar ten behoeve van jou als patiënt, maar het kan ook nogal wat lichamelijke ongemak of zelfs pijn en psychische belasting veroorzaken. Ook medicatie kan vervelende bijwerkingen hebben die daartoe bijdragen.

Voorbeelden van al of niet regelmatig terugkerende handelingen zijn het verwisselen van verband bij brandwonden, het inbrengen van een tube en/of minicamera in je slokdarm of je endeldarm/het rectum (endoscopie), het inbrengen van (infuus)naalden en slangetjes in bloedvaten, het uitvoeren van puncties, het nemen van een biopsie, het vullen van lichaamsholten met gas, het drinken van viessmakende contrastvloeistoffen voor maagonderzoek of scans, het moeten liggen onder die (MRI) scan, chemokuren, bestraling en de effecten van bijwerking van diverse medicijnen, te veel om op te noemen. Al met al geen pretje. Dat kan een sensibiliserend effect hebben; in plaats van er aan te wennen kun je er steeds meer tegen op gaan zien.

De spanning kan zich opbouwen zoals bij een fobie. Je ziet dat ook heel vaak bij alles wat te maken heeft met een bezoek aan de tandarts, dat als je daar bang voor bent, het maken van een afspraak steeds maar weer uitgesteld wordt of dat een al gemaakte afspraak wordt afgezegd. Denken aan de afspraak alleen al kan je helemaal van streek maken, zo zelfs dat je dagelijks ritme er door verstoord wordt. Het kan slaapproblemen veroorzaken en/of angstige dromen. Je hebt geen eetlust meer en last van maag en darmen met verschijnselen als misselijkheid en diarree. Je hebt soms hartkloppingen met een opgejaagd gevoel, soms compleet met druk op de borst en last van duizeligheid. En dat nog slechts rond het maken van de afspraak.

Vlak voor de behandeling zou je er vandoor willen gaan, weg uit die wachtkamer. Je kan misselijk zijn met kramp in je buik, het gevoel te moeten overgeven, of je zit met slappe trillende benen en klamme handen en het gonst in je hoofd. Een typisch fobische klacht, wanneer de paniek toeslaat. Eenmaal in de behandelruimte durf je nauwelijks te gaan zitten in de behandelstoel, of het lukt je gewoon niet. En als je dan met wat hulp toch eenmaal in die stoel zit lukt het je bijna niet je mond open te doen en 'm open te houden, zo erg trilt je onderkaak.

Dat er met instrumenten in je mond gewerkt wordt ervaar je als een ware marteling. Je bent zo bang voor de de pijn, maar ook voor de prikken daartegen, dat je bijna kokhalst terwijl de tandarts met je bezig is. Je beleeft de hele behandeling als een nachtmerrie, als in een waas, waar toch die specifieke geuren en het snerpende geluid van de boor en het schoonzuigen van je mond met grote helderheid doorheen priemen. Elk onderdeel van het traject naar en bij de tandarts is zo te benoemen, beladen met negatieve emoties. Ik heb dit voorbeeld gedetailleerd beschreven, maar zo 'n zelfde scenario is denkbaar voor heel veel anderssoortige (of zo je wilt gelijksoortige) behandelingen van (peri- of para)medische aard.

Misschien herken je jezelf wel in dit verhaal, wat voor vrij veel mensen op hoofdlijnen zo verloopt. Zo 'n bijna fobisch angstcomplex kan ontstaan zijn na een nare ervaring bij de tandarts (of andere behandelaar), maar dat hoeft niet altijd het geval te zijn. Ik noem dit fobisch omdat je verstand zo 'n situatie niet als gevaarlijk inschat, maar je toch wel als zodanig reageert. Met een heftige stressreactie, waarvan je zelf niet weet waarom. Er zit iets tegengestelds in, aan de ene kant wil je je gebit laten verzorgen cq. ga je akkoord met de behandeling, aan de andere kant probeert je gevoel je daarvan af te houden.

Zowel bij angst voor medische onderzoeken bij medisch specialisten of andere professionals (het er tegenop zien) als bij situaties zoals in het breed uitgewerkte voorbeeld van een tandartsbezoek kan psychologische hulp je angst verminderen op dezelfde manier zoals ook andere angstklachten behandeld worden. Behalve de angst voorafgaand aan een onderzoek kan ook de psychische belasting van de onzekerheid rond het wachten op een onderzoeksuitslag verminderd worden, evenals de pijnbeleving, die samenhangt met onderzoekshandelingen. Ook kan een op de (meestal als negatief ervaren) bijwerking van medicijnen gerichte behandeling een duidelijk positief effect sorteren

Ook hier kunnen, net als bij de behandeling van andere angst- en pijnklachten, NLP-technieken, hypnotherapie en EFT een toegevoegde waarde hebben. En in het voorbeeld van angst voor de tandarts vormt hypnotherapie, behalve voor het wegnemen van de angst, ook nog eens een bruikbare therapeutische methode om uit te zoeken waar die tegenstrijdigheid precies vandaan komt. Als je toch zeker weet dat het op zich niet erg is, hoe kun je dan zo bang zijn dat je je gebit zou verwaarlozen om tandartsbezoek te vermijden? Als er een duidelijk als traumatisch beleefd gebeuren aan je angst ten grondslag ligt kan EMDR je probleem in verrassend korte tijd oplossen. Analoog aan tandarts bezoek geldt dat voor elke andere behandeling waar je buitensporig bang voor bent.