Deze website dient als achtergrond informatie van Het Behandelpunt

Bij Het Behandelpunt kun je terecht voor behandeling van duidelijk omschreven benoembare problematiek, maar ook voor vage klachten waar je de vinger maar niet achter kunt krijgen. Zo van “Waarom heb ik dat nou, er is toch geen reden voor?” en die onmiskenbaar een schaduw over je leven werpen. Je kunt er mee leven, maar het voelt niet lekker.

Voor therapie bezoek: www.behandelpunt.nl

PsychoConsult dient uitsluitend ter informatie. Zie Contact voor een uitleg.

Onderbewuste

Het vakblad Psychologie van 9 oktober 2007 deed verslag van een congres over Sociale Psychologie met als centrale boodschap, dat de tijd van Freud en zijn definitie van het onbewuste voorbij is. Het onderbewustzijn wordt niet meer gezien als alleen maar het duistere terrein van seks en agressie, maar veeleer als een schatkamer vol intuïtieve mechanismen die het gedrag sturen. Carl Jung die lang meeging met Freuds opvattingen, haakte uiteindelijk af omdat hij het oneens was met de centrale plek die seksualiteit bij Freud innam. Jung heeft veel gepubliceerd over het onbewuste. Volgens hem bevat het onbewuste veel wijsheid om uit te putten en hij vond het daarom belangrijk. Hij stelde dat je enerzijds met een leven, waarin veel communicatie met het onbewuste plaatsvindt, veel invloedrijker kunt zijn en veel meer persoonlijke bevrediging ondervindt dan wanneer dat niet het geval is, maar dat het anderzijds ook problematischer kan zijn, vooral als er in de jeugd veel verstorende ervaringen zijn geweest.

En inderdaad, een groot deel van de menselijk gedragingen en activiteiten wordt door onbewuste processen aangestuurd. Wij spreken dan ook van automatismen. En toch zijn deze ooit eens op bewust niveau aangeleerd. Voorbeelden te over: allerlei zelfzorghandelingen als douchen en aankleden, maar ook autorijden, we denken er eigenlijk niet meer bij na. Toch vroegen al deze handelingen veel bewuste aandacht toen ze werden aangeleerd. Als wat werd aangeleerd tot een automatisme is geworden gaat het in een rap tempo, zonder enige moeite en als vanzelf. Doordat de handelingsstructuur in het onbewuste werd opgeslagen, is geen bewuste bemoeienis meer nodig. Het is procesmatig geworden, eenmaal in gang gezet, is het daarna moeilijk te stoppen. Als je bijvoorbeeld eenmaal kan lezen, doe je dat automatisch bij elk woord waar je blik op valt. Als je kan lezen is het bijna onmogelijk gericht naar gedrukte tekst te kijken zonder de woorden te (willen) lezen.

Een duidelijk voorbeeld is ook fietsen. In Nederland kijk je er niet van op. Voor buitenlanders, die het beeld van fietsende mensen niet dagelijks voor ogen hebben lijkt het onvoorstelbaar moeilijk. En dat wás het ook voor ons, toen we het leerden. Zo is het ook met skeeleren, skateboarden, surfen en heel veel andere verworven, of beter 'aangeleerde' vaardigheden. Het lijkt allemaal (ook als je het zelf nog niet kan) zo makkelijk als je het anderen ziet doen, tót je zelf een poging onderneemt... Maar als je het wél kan, denk dan eens terug aan toen je het leerde.. Wat moest je er bij nadenken. En nu? Als je het eenmaal geleerd hebt, hoef je er nooit meer bij na te denken. Het lijkt helemaal vanzelf te gaan.

Dat komt doordat alle bewuste kennis rond dit soort handelingen naar het onderbewuste is overgeheveld. 't Zou heel anders worden als er iets aan het concept van motorisch handelen veranderd zou worden. Een nieuw toe te passen techniek (naar links sturen om rechtsom te gaan bv.) zou je letterlijk opnieuw moeten leren.
Precies zo werkt het ook met gedrag, overtuigingen, allerlei vormen van overlevingsstrategieën en niet te vergeten met de problemen, die we hebben door wat ons is aangeleerd of door wat we onszelf hebben aangeleerd. Ooit hebben anderen (ouders, docenten) met succes geprobeerd ons dingen aan te leren, waarna wij dit alles naar ons onderbewuste verplaatsten zodat het nu vanzelf gaat, zonder er bij na te denken. Net als in de genoemde voorbeelden.

Ook lichamelijke processen als regeling van je bloeddruk, ademhaling en spijsvertering, je temperatuursregeling, je afweer en een groot deel van je motoriek verlopen onbewust. Je hoeft er niet bewust bij na te denken. Juist als je dat wel gaat doen (m.a.w. je te veel bewust wordt van....) kunnen problemen ontstaan. Voorbeelden daarvan zijn slikstoornissen/-fobieën en veel hypochondrische verschijnselen.
Bij veel traditionele therapieën wordt gewerkt met methoden, waarbij je als cliënt reageert vanuit je normale waakbewustzijn. Maar met het bovenstaande in gedachten is dat eigenlijk niet zo vanzelfsprekend. Immers, wanneer je iets zou willen veranderen in gedrag of qua overtuiging, dan zou je bijna net zoveel moeite moeten doen als bij iemand leren schaatsen of fietsen. Veel therapeutische interventies werken sterker door gebruik te maken van de geconcentreerde aandacht, zoals die zich voordoet bij trancefenomenen.

Vandaar dat bij hypnotherapie gebruik gemaakt wordt van trance omdat je dan direct toegang hebt als cliënt tot je eigen onderbewuste. Daar waar alle informatie ligt over hoe jij de dingen doet zoals je ze doet. Als je dus dit gedrag of deze overtuigingen direct aan de basis in je onderbewuste kunt veranderen, zal duidelijk zijn dat gedragsverandering niet alleen sneller gaat, maar ook meteen tot automatisme wordt gemaakt.